Wprowadzenie
Dyrektywa NIS 2 i jej rola w zapewnieniu bezpieczeństwa cyfrowego w Unii Europejskiej staje się coraz bardziej istotna w obliczu narastających zagrożeń cybernetycznych. Wprowadzenie nowego prawodawstwa ma w założeniach wzmocnienie bezpieczeństwa cyfrowego w Unii Europejskiej poprzez wprowadzenie szeregu zmian, które mają wpływ na sposób zarządzania incydentami cyberbezpieczeństwa, wymogi bezpieczeństwa oraz raportowanie incydentów. W artykule omówimy kluczowe aspekty dyrektywy NIS 2.
Założenia prawne
Dyrektywa NIS 2 wprowadza istotne zmiany w europejskiej legislacji dotyczącej cyberbezpieczeństwa, reguluje zarządzanie incydentami, wymogi bezpieczeństwa oraz obowiązki raportowania dla kluczowych podmiotów i dostawców usług cyfrowych.
Jaki jest cel powstawania nowego prawodawstwa? Przede wszystkim jest to zaktualizowana wersja dyrektywy NIS (Network and Information Systems Directive) z 2016 roku. Jej głównym celem jest wzmocnienie bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych w Unii Europejskiej. Dyrektywa NIS 2 wprowadza szereg zmian, które mają na celu zwiększenie odporności na cyberzagrożenia oraz poprawę współpracy między państwami członkowskimi w zakresie cyberbezpieczeństwa. W porównaniu do poprzedniej wersji dyrektywy, rozszerzenie zakresu obejmuje również dostawców usług internetowych, usług chmurowych oraz operatorów platform cyfrowych. Dyrektywa ta nakłada na państwa członkowskie obowiązek dostosowania krajowych przepisów do nowych regulacji.
Podział na przedsiębiorstwa kluczowe
Podmioty kluczowe objęte dyrektywą NIS 2 to przedsiębiorstwa mające istotny wpływ na funkcjonowanie gospodarki i społeczeństwa. Wśród nich znajdują się operatorzy usług kluczowych tj. dostawcy energii, transportu, bankowości czy infrastruktury cyfrowej. Ponadto dyrektywa NIS 2 obejmuje również dostawców usług cyfrowych, takich jak platformy e-commerce, wyszukiwarki internetowe czy usługi chmurowe. Jej wprowadzenie wymaga, aby podmioty te dostosowały się do nowych wymogów w zakresie cyberbezpieczeństwa.
Operatorzy usług kluczowych odgrywają znaczącą rolę w utrzymaniu podstawowych funkcji społeczeństwa, takich jak dostawy energii, transport, usługi bankowe oraz infrastruktura cyfrowa. Dyrektywa NIS 2 wymaga od tych podmiotów wdrożenia środków mających na celu zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych. Przykłady takich środków to systemy wykrywania i reagowania na incydenty, plany zarządzania kryzysowego oraz regularne audyty bezpieczeństwa.
Cyberbezpieczeństwo
Cyberbezpieczeństwa stanowi kluczowy element ochrony infrastruktury krytycznej i usług cyfrowych. Dyrektywa NIS 2 wprowadza nowe wymogi dotyczące zarządzania ryzykiem i ochrony danych, które mają na celu zwiększenie odporności na cyberzagrożenia oraz poprawę współpracy między podmiotami objętymi regulacjami. Ponadto w prowadzenie tego aktu prawnego ma na celu zwiększenie poziomu ochrony sieci i systemów informatycznych, co przekłada się na większe bezpieczeństwo danych i usług świadczonych przez kluczowych dostawców.
Zarządzanie usługami ICT a dyrektywa NIS 2
Dyrektywa NIS 2 wprowadza nowe wymogi dotyczące zarządzania usługami ICT, które mają na celu zwiększenie poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych. Wśród tych wymagań można wymienić:
- wdrożenie systemów wykrywania i reagowania na incydenty cyberbezpieczeństwa;
- stworzenie i wdrożenie planów zarządzania kryzysowego;
- regularne przeprowadzanie audytów bezpieczeństwa oraz testów penetracyjnych;
- wdrożenie polityk i procedur związanych z zarządzaniem dostępem do systemów informatycznych.
Wprowadzenie tych wymagań ma na celu zwiększenie poziomu cyberbezpieczeństwa w obszarze zarządzania usługami ICT, co przekłada się na większe bezpieczeństwo danych i usług.
Kultura bezpieczeństwa w świetle dyrektywy NIS 2
Dyrektywa NIS 2 wpływa również na kulturę bezpieczeństwa w organizacjach, które są objęte jej regulacjami. Wprowadzenie nowych wymogów dotyczących zarządzania usługami ICT oraz wzmocnienie cyberbezpieczeństwa wymaga od podmiotów zaangażowania w rozwój kultury bezpieczeństwa, która obejmuje:
- świadomość zagrożeń cyberbezpieczeństwa wśród pracowników;
- wdrożenie odpowiednich procedur i polityk związanych z bezpieczeństwem informacji;
- szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa informacji;
- współpracę z innymi podmiotami w celu wymiany informacji o zagrożeniach i najlepszych praktykach w zakresie cyberbezpieczeństwa.
Wymogi NIS 2
Dyrektywa NIS 2 nakłada nowe wymogi bezpieczeństwa na podmioty objęte regulacjami, takie jak wdrożenie systemów wykrywania incydentów i planów zarządzania kryzysowego, aby zwiększyć odporność na cyberzagrożenia. W celu spełnienia wymagań, podmioty objęte regulacjami muszą wdrożyć odpowiednie środki mające na celu zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych, między innymi poprzez:
- wdrożenie systemów wykrywania i reagowania na incydenty cyberbezpieczeństwa;
- stworzenie i wdrożenie planów zarządzania kryzysowego;
- regularne przeprowadzanie audytów bezpieczeństwa oraz testów penetracyjnych;
- wdrożenie polityk i procedur związanych z zarządzaniem dostępem do systemów informatycznych.
Należy pamiętać, że spełnienie wymogów nowej regulacji może być różne w zależności od rodzaju i wielkości podmiotu oraz jego specyfiki.
Raportowanie incydentów cyberbezpieczeństwa zgodnie z dyrektywą NIS 2
Jednym z kluczowych wymogów dyrektywy NIS 2 jest obowiązek raportowania incydentów cyberbezpieczeństwa do odpowiednich organów nadzoru. Ma to na celu szybkie reagowanie na zagrożenia oraz minimalizację ich skutków. Proces raportowania obejmuje:
- identyfikację incydentu cyberbezpieczeństwa;
- określenie zakresu i skutków incydentu;
- powiadomienie odpowiednich organów nadzoru o incydencie;
- podejmowanie działań mających na celu minimalizację skutków incydentu oraz zapobieganie podobnym sytuacjom w przyszłości.
Wdrożenia dyrektywy NIS 2 w różnych krajach
W Polsce dyrektywa NIS 2 powstaje na kanwie nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Nowe przepisy nakładają na operatorów usług kluczowych i dostawców usług cyfrowych obowiązek wdrożenia środków bezpieczeństwa m.in. systemów wykrywania i reagowania na incydenty, planów zarządzania kryzysowego oraz regularnych audytów bezpieczeństwa. W Niemczech dyrektywa NIS 2 została wdrożona poprzez nowelizację ustawy o bezpieczeństwie IT (IT-Sicherheitsgesetz). We Francji dyrektywa NIS 2 została wdrożona poprzez nowelizację ustawy o bezpieczeństwie informatycznym (Loi de sécurité informatique).
Wyzwania i korzyści związane z wdrażaniem dyrektywy NIS 2
Wyzwania
Wdrażanie dyrektywy NIS 2 w poszczególnych sektorach tj. zarówno publicznym jak i prywatnym, wiąże się z szeregiem wyzwań dla podmiotów objętych regulacjami, takich jak:
- koszty związane z wdrażaniem nowych środków bezpieczeństwa i systemów;
- potrzeba zatrudnienia wykwalifikowanych specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa i ich deficyt na rynku pracy;
- konieczność dostosowania istniejących systemów i procedur do nowych wymogów;
- złożoność procesów raportowania incydentów cyberbezpieczeństwa.
Korzyści
Pomimo wyzwań, prawidłowe wdrożenie dyrektywy NIS 2 przyniesie korzyści w postaci:
- zwiększenia poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych;
- lepszej ochrony danych i usług świadczonych przez podmioty objęte regulacjami;
- poprawy współpracy między państwami członkowskimi;
- wzrostu świadomości zagrożeń cyberbezpieczeństwa wśród pracowników i klientów;
- wzrost zaufania do usług świadczonych przez podmioty objęte regulacjami.
Wnioski
Dyrektywa NIS 2 stanowi istotny krok w kierunku zwiększenia poziomu cyberbezpieczeństwa w Unii Europejskiej. Wprowadzenie nowych wymogów dotyczących zarządzania incydentami, wymogów bezpieczeństwa oraz raportowania incydentów ma na celu wzmocnienie odporności na zagrożenia cybernetyczne oraz poprawę współpracy między państwami członkowskimi w zakresie cyberbezpieczeństwa. Pomimo wyzwań związanych z wdrażaniem dyrektywy NIS 2, jej wprowadzenie przynosi szereg korzyści, takich jak zwiększenie poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych, lepsza ochrona danych i usług świadczonych przez podmioty objęte regulacjami oraz wzrost zaufania do usług świadczonych przez te podmioty.
Po więcej najświeższych informacji z zakresu bezpieczeństwa informacji oraz cyberbezpieczeństwa zapraszamy do zakładki aktualności.